2014-04-18 15:56:41

Rozważania paschalne ks. Waldemara Turka: Wielki Piątek


Wzgardzony i odepchniety przez ludzi (Iz 53,3)
1.Dziwny to dzien w roku, bez Mszy Swietej. Jesli rankiem wejdziemy do kosciola, oltarz jest zupelnie obnazony: bez krzyza, bez swieczników i obrusów. Nasze mysli biegna wtedy, mimo swiatecznych zewnetrznych przygotowan, ku Golgocie i ku temu, co na niej sie dokonalo prawie dwa tysiace lat temu. Liturgie Meki Panskiej sprawuje sie po poludniu, najczesciej okolo godziny pietnastej, by równiez zgodnie z chronologia wspominac i przezywac to jedyne wydarzenie w historii rodzaju ludzkiego, kiedy Syn Bozy, Bóg Czlowiek, rozpiety na krzyzu, zawolal donosnym glosem: Ojcze, w Twoje rece powierzam ducha mego (Lk 23,46).

Liturgia Wielkiego Piatku sklada sie z lektury tekstów biblijnych, adoracji krzyza, Komunii Swietej i przeniesienia Najswietszego Sakramentu do Grobu Panskiego. Na poczatku celebracji biskup albo kaplan, ubrany w szaty liturgiczne koloru czerwonego, udaje sie do oltarza i przykleka albo pada na twarz; to znak szczególnego unizenia sie wobec Boga i glebokiej modlitwy za siebie, wiernych i wspólnote calego Kosciola. Gest ten, zwany prostracja, ma swoje korzenie biblijne w Starym Testamencie. Wystarczy wspomniec Abrahama, który, gdy ukazal mu sie Pan proponujacy zawarcie przymierza, padl na oblicze (Rdz 17,3). Podobnie Jozue na widok wodza zastepów Panskich upadl twarza na ziemie, oddal mu poklon i rzekl do niego: „Co rozkazuje mój pan swemu sludze?” (Joz 5,14). Prostracja jest praktykowana w liturgii jedynie w chwilach o szczególnej wymowie duchowej, by ukazac malosc czlowieka wobec Boga, który jednak go wybiera i wywyzsza. Modla sie w tej pozycji ci, którzy maja przyjac swiecenia diakonskie, kaplanskie lub biskupie albo ci, którzy maja zlozyc sluby zakonne.

2. Atmosfere unizenia i podnioslosci zarazem wzbogacaja proponowane w Wielki Piatek czytania. Prorok Izajasz mówi: On wyrósl przed nami jak mlode drzewo i jakby korzen z wyschnietej ziemi. Nie mial on wdzieku ani tez blasku, aby na niego popatrzec, ani wygladu, by sie nam podobal. Wzgardzony i odepchniety przez ludzi, maz bolesci, oswojony z cierpieniem, jak ktos, przed kim sie twarze zakrywa, wzgardzony tak, iz mielismy go za nic (Iz 53,2-3). Prorok zyjacy i dzialajacy wiele wieków przed Chrystusem, opisujac Sluge Bozego, skupia sie nie na detalach fizycznych, ale na jego duchu, uzywajac okreslen takich jak: wzgardzony, odepchniety, ten, przed kim zakrywa sie twarz.

Autor Listu do Hebrajczyków zwraca uwage na fakt, ze Chrystus byl doswiadczony we wszystkim na nasze podobienstwo, z wyjatkiem grzechu (por. 4,15). A gdy wszystko wykonal, stal sie sprawca zbawienia wiecznego dla wszystkich, którzy Go sluchaja (5,9). Trudno nie dostrzec w tym zdaniu glebokiego pocieszenia, bo w kilku slowach ukazuje ono sens cierpienia Chrystusowego, którym jest nasze zbawienie.

W centrum wielkopiatkowej liturgii slowa jest opis Meki Panskiej autorstwa umilowanego ucznia, który w czasie Ostatniej Wieczerzy wsluchiwal sie w bicie Jego serca i jako jedyny z apostolów trwal przy Zbawicielu az do konca, równiez wtedy, gdy zawisl On na krzyzu. Jan byl umilowanym uczniem Pana i posiadal szczególna intuicje dostrzegania tego, co w Jego nauczaniu bylo istotne. W przekazanym nam opisie Meki Chrystusa dokonuje pewnej duchowej i teologicznej interpretacji, z której wynika, ze nic nie dzieje sie tu przypadkowo, ale jest realizacja Bozego planu, nawet osadzanie Syna Bozego, wyszydzanie, koronowanie cierniem, ukrzyzowanie. O tym wszystkim zaswiadczyl ten, który widzial, a swiadectwo jego jest prawdziwe. On wie, ze mówi prawde, abyscie i wy wierzyli. Stalo sie to bowiem, aby sie wypelnilo Pismo (J 19,35-36).

Na zakonczenie liturgii slowa jest odmawiana modlitwa powszechna. Zgromadzeni modla sie pod przewodnictwem biskupa albo kaplana za Kosciól swiety, za papieza, za wszystkie stany Kosciola, za katechumenów, o jednosc chrzescijan, za Zydów, za niewierzacych w Chrystusa, za niewierzacych w Boga, za rzadzacych panstwami, za strapionych i cierpiacych.

3. Po modlitwie powszechnej odbywa sie uroczysta adoracja Krzyza. Jest on przynoszony przez przewodniczacego liturgii, biskupa lub kaplana, który po trzykrotnym odspiewaniu slów „Oto drzewo krzyza” i odpowiedzi wiernych „Pójdzmy z poklonem”, umieszcza krzyz w odpowiednim miejscu, najczesciej przed oltarzem, przykleka przed nim i go caluje. Podobnie czynia inni wierni, uczestniczacy w liturgii.

Podchodza wolno, spiewaja albo wsluchuja sie w spiew przewidzianych na te okazje piesni. Jesli moglibysmy obserwowac podchodzacych do adoracji krzyza, dostrzeglibysmy ich zamyslone twarze, glebokie spojrzenia, czasami lzy. Dziwne, ale kazdy w troche inny sposób oddaje czesc krzyzowi, caluje go w inne miejsce, patrzy nan inaczej. Nie, to nie tylko kwestia charakteru, wychowania, zwyczaju; kazdy inaczej adoruje krzyz, bo inaczej do niego podchodzi, inaczej go traktuje, a przede wszystkim kazdy z obecnych dzwiga w swoim zyciu inny krzyz. Tworzy sie w ten sposób procesja nie tylko wspólnoty parafialnej, zakonnej, diecezjalnej, ale w jakiejs mierze kazda grupa adorujaca krzyz jest obrazem ludzkosci idacej do Ukrzyzowanego; ludzi zmeczonych, zabieganych, zatrwozonych, ale przeciez widzacych w tym znaku pocieszenie, nadzieje, swiatlo. Cierpiacy dostrzegaja tez w krzyzu glebszy sens ich osobistego cierpienia; ida do stóp Jezusowego krzyza z calym bagazem swojego zycia i z utesknieniem serc wyciagaja do niego rece.

Po adoracji krzyza wierni przystepuja do Komunii Swietej, a nastepnie, zgodnie z wielowiekowa tradycja, przenosi sie Najswietszy Sakrament do Grobu Panskiego i wystawia na adoracje. Kaplan odmawia na jej poczatku te modlitwe: „Panie Jezu Chryste, nasze zmatwychwstanie i zycie, podzwignij nas z grobu grzechów, nawiedz i napelnij duchowa moca. Spraw, abysmy ugruntowani w wierze, nadziei i milosci mogli pojac ze wszystkimi swietymi, jak wielka jest Twoja milosc. Tak bardzo nas umilowales, ze dla nas poniosles smierc na krzyzu, aby zaden czlowiek, który w Ciebie wierzy, nie zginal, ale mial zycie wieczne. Który zyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen”.








All the contents on this site are copyrighted ©.