Audiencja ogólna: o arcydziele intelektu i modlitwy w Sumie Teologicznej św. Tomasza
Suma Teologiczna to arcydzieło św. Tomasza z Akwinu. Wyraża się w niej jego ufne przeświadczenie
o harmonii między wiarą i rozumem, a także o możliwościach ludzkiego rozumu oświeconego
wiarą, który jest w stanie dojść do zrozumienia Boga i Jego zbawczego planu – powiedział
Benedykt XVI w dzisiejszej katechezie. Poświęcił ją najsłynniejszemu dziełu Akwinaty.
„Tomasz – stwierdził Papież – ukazuje działanie Bożej łaski. Udoskonala ona nasze
wrodzone zdolności, abyśmy dzięki ćwiczeniu się w cnotach i darom Ducha Świętego,
mogli osiągnąć wiekuiste szczęście, dla którego zostaliśmy stworzeni. Opisując zbawcze
dzieło Chrystusa podkreśla on znaczenie siedmiu sakramentów, a w szczególności Eucharystii”
– dodał Ojciec Święty. Jego katecheza o Sumie Teologicznej została streszczona również
po polsku.
Św. Tomasz z niezwykłą jasnością zgłębia w niej nauczanie Pisma
Świętego i Ojców Kościoła, posługując się również metodami wypracowanymi przez starożytnych
filozofów. Akwinata wychodzi od faktu, że są trzy różne sposoby istnienia Boga: Bóg
istnieje sam w sobie jako początek i koniec wszystkiego; jest obecny przez Łaskę w
życiu i działaniu chrześcijanina, a w końcu w sposób całkowicie szczególny jest obecny
w osobie Chrystusa i w sakramentach, które wypływają z Jego odkupieńczego dzieła.
Stąd też pierwsza część Sumy Teologicznej jest poświęcona rozważaniom o Bogu w Trójcy
i o Jego stwórczym działaniu oraz o człowieku stworzonym dzięki miłości Bożej. W drugiej
części autor podejmuje refleksję nad człowiekiem, który napełniony łaską dąży do poznania
i umiłowania Boga. Podaje w niej podstawowe zasady moralnego postępowania. Trzecia
część Sumy jest studium tajemnicy Chrystusa, który jest drogą, prawdą i życiem, i
dzięki któremu możemy zjednoczyć się z Bogiem Ojcem. Wiele miejsca Tomasz poświęca
tajemnicy Wcielenia i zbawczej męki Chrystusa oraz siedmiu sakramentom, dzięki którym
uczestniczymy w tych tajemnicach. Suma Teologiczna jest wspaniałym owocem wielkiego
intelektu oświeconego wiarą i przenikniętego duchem modlitwy.
Benedykt XVI
zauważył, że św. Tomasz szczególnie dużo uwagi poświęcał Eucharystii. Wiązało się
to, jak podkreślił Papież, z jego osobistą pobożnością eucharystyczną.
„Jak
podają dawne biografie, św. Tomasz miał zwyczaj opierać głowę o tabernakulum, jakby
chciał poczuć bicie boskiego i ludzkiego Serca Jezusa – przypomniał Papież. – W jednym
ze swych komentarzy do Pisma Świętego pomaga on nam zrozumieć wielkość Eucharystii.
Pisze: „Jako sakrament męki naszego Pana zawiera w sobie Jezusa Chrystusa, który cierpi
za nas. Tym samym wszystkie skutki tej męki są również skutkami tego sakramentu. Jest
to po prostu zastosowanie w nas męki Chrystusa”. Czytając te słowa św. Tomasza, możemy
zrozumieć, dlaczego on i inni święci płakali w czasie Mszy, współczując Panu, który
za nas złożył się w ofierze. Były to zarazem łzy radości i wdzięczności. Drodzy bracia
i siostry, bierzmy przykład ze świętych i kochajmy ten sakrament. Uczestniczmy we
Mszy św. w skupieniu, aby mogła ona wydać w nas owoce duchowe. Karmijmy się Ciałem
i Krwią Pana, aby łaska Boża mogła nas zawsze umacniać. Trwajmy przed Najświętszym
Sakramentem, twarzą w twarz” – powiedział Benedykt XVI. Na zakończenie audiencji
Papież pozdrowił w różnych językach przybyłych do Auli Pawła VI pielgrzymów. Nie zabrakło
wśród nich Polaków.
Słuchaj papieskich pozdrowień po polsku:
„Serdecznie
witam polskich pielgrzymów! W sposób szczególny zwracam się do diakonów z krakowskiego
Seminarium Duchownego. Za waszym pośrednictwem przesyłam moje pozdrowienie i błogosławieństwo
wszystkim klerykom w Polsce. Bądźcie wdzięczni Bogu za dar powołania, pielęgnujcie
je i przykładnym życiem dodawajcie odwagi innym, których Pan wzywa, aby nie wahali
się odpowiadać: „Oto ja, poślij mnie” (Iz 6, 8). Niech Bóg błogosławi wszystkim tu
obecnym!”.